In dit opleidingsonderdeel leren we studenten een complexe duurzaamheidskwestie vanuit verschillende perspectieven te benaderen. We moedigen hen aan de complexiteit, de ambiguïteit en het controversiële karakter daarbij te verkennen, echter zonder te vervallen in relativisme. Zo kunnen ze ervaren dat experten uit exacte wetenschappen doorgaans een andere bril hanteren dan sociale wetenschappers, dat de kennis van academici, beleidsmakers, bedrijfsleiders, vertegenwoordigers van NGO’s, etc. onderling vaak verschilt (maar evenzeer complementair kan zijn), dat sommigen veeleer bekommerd zijn over de grenzen van de ecologische draagkracht, anderen over armoede en sociale uitsluiting, dat soms een mondiaal perspectief de bovenhand krijgt, dan weer een lokale kijk, etc. Kortom, het moet voor de studenten duidelijk worden dat complexe duurzaamheidskwesties op verschillende manieren kunnen worden gekaderd en benaderd, waardoor zowel de omschrijving van het probleem als de keuze voor oplossingen kan verschillen. Dit opleidingsonderdeel wil studenten vertrouwd maken met het multi- en transdisciplinaire karakter van duurzaamheidskwesties en met het multiperspectivisme dat deze kwesties boeiend en ‘politiek’ maakt.
Het opleidingsonderdeel start met enkele brede inleidende lessen die focussen op (1) de basisbegrippen inzake duurzaamheid, (2) een korte historische schets en de belangrijkste perspectieven inzake duurzame ontwikkeling (vb. Brundtland, VN/Rio-conferenties, Ecological modernization, Limits to growth, Factor four, Ecological Economics, Environmental justice, Degrowth, etc.), (3) het onderscheid tussen een multi-, inter- en transdisciplinaire benadering (incl. Mode 1 versus Mode 2-wetenschap) en (4) het transitiedenken: hoe kunnen we naar socio-technische veranderingen kijken? Zijn duurzaamheidstransities te beïnvloeden? Welke perspectieven en methoden bestaan hieromtrent?
Om aan te tonen dat complexe duurzaamheidskwesties kunnen worden benaderd vanuit meerdere perspectieven en een transdisciplinaire aanpak relevant is, zullen de studenten in kleine groepen van minimum 4 en maximum 6 leden aan meedere opdrachten werken. Gebruik makend van specifieke technieken en methoden zullen ze zich verdiepen in een actuele duurzaamheidskwestie. Tijdens interactieve werkcolleges zullen de lesgevers de verschillende groepen op weg helpen met de voorziene technieken, zoals bijvoorbeeld "Een analyse van een niche via Strategic Niche Management", "Experimenteel leren via en reflecteren over het doorbreken van routines", "Student-led education", etc. en hen telkens intensief begeleiden. De groepen dienen op zelfstandige basis het groepswerk te voltooien en een eindpaper te schrijven (max. 6000 woorden). De groepen werken allemaal rond eenzelfde thema dat is aangereikt door de lesgevers en dat jaarlijks kan wijzigen. Thema’s kunnen zijn: duurzame consumptie, duurzame stedelijke mobiliteit, circulaire economie, ‘the commons’, etc. Eén of meerdere experten rond het jaarthema (bv. uit academische kringen, de beleidswereld, het bedrijfsleven, de NGO-sector, etc.) kunnen tussendoor worden uitgenodigd om een bijdrage te leveren tijdens een interactief gastcollege. De eindresultaten van alle groepswerken worden door de studenten op een open /publiek (slot)seminarie gepresenteerd en bediscussieerd.
Prof. dr. Thomas Block is verantwoordelijk lesgever en prof. dr. Erik Paredis medelesgever.
Meer info: klik hier voor de studiefiche van dit vak
